مفهوم مالی و اقتصاد اسلامی در سال های اخیر توجه زیادی را در محافل دانشگاهی به خود جلب کرده است. علاقه فزاینده به شیوه ها و محصولات مالی اسلامی و ادغام مالیه اسلامی با اقتصاد جهانی عامل اصلی است. با این حال، مناسب نیست که افزایش نشریات دانشگاهی در مورد موضوعات مالی اسلامی را تنها به این عامل نسبت دهیم. اقتصاد اسلامی به عنوان یک حوزه مطالعاتی جایگزین که ابزارها و رویکردهای بدیع را به جای آموزه‌های مرسوم در ادبیات ارائه می‌کند، نه تنها در حوزه عمل، بلکه در حوزه آکادمی و نظریه نیز شایسته توجه بیشتر است.
جالب توجه است که مفهوم مالی و اقتصاد اسلامی در غرب به جای کشورهای عمدتا مسلمان توجه بیشتری دارد. با وجود اینکه در کشورهای مسلمانی چون ترکیه، مالزی، ایران و مالزی به اقتصاد اسلامی علاقه آشکاری وجود دارد، تعداد و کیفیت مطالعات آکادمیک در این زمینه چندان کافی و رضایت بخش نیست. از سوی دیگر، محافل دانشگاهی غرب، به استثنای برخی تعصبات ذاتی و دوری‌های کلامی، در پی پاسخگویی صادقانه به پرسش‌های مرتبط با الگوها و آموزه‌های اقتصادی اسلامی هستند.
البته لازم به ذکر است که گام های اولیه برای تدوین یک نظام مالی و اقتصاد اسلامی باید در یک کشور مسلمان که ترکیه نامزد اصلی آن است، برداشته شود. با وجود این که مدت زیادی از معرفی موسسات مالی اسلامی می گذرد، محافل دانشگاهی در ترکیه نتوانسته اند به عقب برسند و برای پر کردن این شکاف به تعویق افتاده اند. تعیین چارچوب نظری موسسات مالی اسلامی که روند رشد و محبوبیت را نه تنها در ترکیه بلکه در جهان از خود نشان داده اند، برای موسسات و چهره های دانشگاهی ضروری است.
این مطالعه به دنبال پرداختن به این مشکل و در نتیجه ارائه یک گزارش مقدماتی با تمرکز بر موضوعات مالی و اقتصاد اسلامی است. نیاز مشهودی برای چنین حسابی وجود دارد، زیرا هیچ ادبیات جامعی وجود ندارد که بتوان در دوره های ارائه شده در دوره های مالی و اقتصاد اسلامی از آن استفاده کرد. علاوه بر این، حتی آثار مرجع زیادی وجود ندارد که بتوان با آنها مشورت کرد که در مرحله اولیه مطالعات خود هستند. به همین منظور، این اثر، ابتکاری که با ارائه سبکی از دایره‌المعارفی که جایگاه ویژه‌ای در سنت دانشگاهی غرب دارد، به این شکاف می‌پردازد، مفاهیم عمده مالی و اقتصاد اسلامی را گردآوری و توضیح می‌دهد. مطالعه ای که چارچوب محکمی برای بسط مفاهیم عمده این موضوع ارائه می دهد، از ادبیات دانشگاهی موجود و همچنین منابع کلامی و تاریخ اسلام و اعمال مالی اسلامی استفاده خواهد کرد.
به همین دلیل، این دایره المعارف بر رویکردی میان رشته ای تکیه دارد. اگرچه در برخی موارد این تصور را ایجاد می‌کند که این کتاب مطالعه‌ای در زمینه ادبیات اقتصاد است، اما این جلد فضایی را برای بحث‌های الهیات، تاریخ و فلسفه اسلامی باز می‌کند. هدف از انجام این کار، ارائه چارچوب نظری تاریخی و نیز دیدگاه ها و گرایش های مدرن و معاصر است. از این منظر، این مطالعه ادعای قوی دارد که به عنوان یک کار مرجع برای کسانی که مشتاق انجام تحقیق در مورد جنبه‌های مختلف مالی و اقتصاد اسلامی هستند، عمل خواهد کرد.
این مطالعه در درجه اول با جامعه دانشگاهی صحبت می کند. اگرچه می‌توان آن را یک تلاش مقدماتی برای دانشگاهیان که در زمینه مالی اسلامی تحقیق می‌کنند در نظر گرفت، این جلد گزارشی یکپارچه و فشرده ارائه می‌دهد. مشکلات مربوط به التقاط در رشته های مختلف دانشگاهی پابرجاست. اما وقتی صحبت از مطالعه مالی و اقتصاد اسلامی می شود، حادتر و مبرم تر است. در نتیجه، محققان در بیشتر موارد بسیاری از موضوعات را کنار می گذارند که نتیجه را مبهم و مبهم در ادبیات می کند.
دایره المعارف اقتصاد و دارایی اسلامی مطالبی را گردآوری و به نمایش می گذارد که می تواند ارزش تحقیق بیشتر را به صورت یکپارچه داشته باشد. هر مدخل در دایره المعارف حوزه وسیع تری را نشان می دهد که در آن می توان از تحقیقات بیشتر استفاده کرد. کاری که از محققان انتظار می رود انجام دهند این است که یکی را انتخاب کنند، همبستگی ها و همپوشانی های بالقوه بین موضوعات مختلف را شناسایی کنند و بر این اساس یک نقشه راه ترسیم کنند.
طبق شرایط قرارداد انتشار با پالگریو، این کار قرار است در ژوئن 2023 تکمیل شود. این مطالعه دارای بیش از 400 مدخل است که از طول 500 تا 5000 کلمه بسته به اهمیت آنها متغیر است. اگرچه بخش قابل توجهی از ورودی‌ها قبلاً درخواست شده است، هنوز موارد دیگری برای ابراز علاقه توسط جامعه دانشگاهی گسترده‌تر وجود دارد. درخواست‌های مربوط به فهرست ورودی‌ها و در دسترس بودن آنها باید به همراه خلاصه‌ای از اطلاعات شخصی به آدرس apply. encyclopedia. ife@gmail. com ارسال شود. جزئیات بیشتر با علاقه مندان به این پروژه اطلاع رسانی خواهد شد.
